Η χαρουπιά μου κι ο κρυμμένος θησαυρός



φωτό από εδώ

 Έκανε έναν ίσκιο ωραιότατο στην αυλή, μα ήτονε κακός ίσκιος... Βαρύς, λέγανε οι παλιοί, σαν αυτόν της συκιάς, κοιμάσαι από κάτω και βλέπεις παράξενα όνειρα. Στην πεζούλα, λοιπόν, που βρισκόταν ακριβώς κάτω απ' αυτόν τον ίσκιο, στρωμένη πάντα με κουρελούδες για ν΄ αποσκιάζουν οι περαστικοί, δεν τολμούσε κανείς να κλείσει τα μάτια. Αμέσως έκανε την αιφνιδιαστική επέμβαση η μάνα ή η γιαγιά και τον σκουντούσε. "Σήκω, θα σε πλακώσει ο ίσκιος της! Άμε κάτω από τον πλάτανο στην πλατεία ή στην πεζούλα της εκκλησιάς..." Εμείς, τα παιδιά, ξαπλώναμε ανάσκελα τα δύσκολα μεσημέρια τ' Αυγούστου και του Ιούλη κάτω απ' τον κακό αλλά παχύ ίσκιο και σιωπούσαμε μέσα στην αγωνία μας... "Μην κλείσουν τα μάτια και μας πλακώσει", αυτό σκεφτόμασταν μονάχα.

  Άσε το χειρότερο, την ώρα που δέναν οι καρποί κι έπαιρναν εκείνο το σκούρο χρώμα κι έπρεπε ν' ανέβει απάνω στο δέντρο ο πατέρας και να τινάζει κι από κάτω εμείς να μαζεύουμε τα χαρούπια, που συνήθως μας κοπανούσαν στο κεφάλι, και δωσ' του να γεμίζουμε τα κοφίνια και δωσ' του να τα κουβαλάμε στο στάβλο... Να 'χουνε, λέει, οι κατσίκες τροφή για το χειμώνα. Και σιγά μη μας ένοιαζε. 
  Άσε τ΄ άλλο... Στην κατοχή, λέγανε οι παλιότεροι, μέχρι και χαρούπια τρώγανε οι άνθρωποι για να σωθούν από την πείνα. Τους φανταζόμουν κάπως σταβλισμένους με ανοιχτό το στόμα, κακόμοιρους. Χαρούπια και λούπινα. Χριστούλη μου....

  Άσχημες αναμνήσεις από τη χαρουπιά μου στην αυλή. Μόνο η κουφάλα του κορμού της, όπου κρύβαμε τα μυστικά μας, λογιώ λογιώ, γράμματα ερωτικά, παιχνίδια που δε θέλαμε να βουτήξουν τ' άλλα παιδιά, μυστικά εργαλεία τάχα για την εύρεση χαμένων θησαυρών κι άλλα διάφορα, έδινε στη χαρουπιά μου μια κάποια αξία.

 Μα ήρθε με τα χρόνια η καταξίωση.

 Χαρουπιά ή ξυλοκερατιά, διαβάζω, δέντρο που αντέχει σε αντίξοες συνθήκες χωρίς ανθρώπινη φροντίδα, δέντρο που απορροφά καυσαέριο, που ζει εκατοντάδες χρόνια. Από τους καρπούς του φτιάχνουν μέλι, φτιάχνουν σιρόπι κι άλευρο που αντικαθιστά τη σοκολάτα, που έχει πολύτιμες για τον οργανισμό βιταμίνες, που καταπολεμά το βήχα, τις αϋπνίες και το άγχος, πολύτιμος ο κορμός για την κατασκευή επίπλων, πολύτιμοι οι σπόροι για την μέτρηση πολύτιμων λίθων -μια και έχουν πάντα σταθερό βάρος, εξ ου και το καράτι του χρυσού, από το αρχαίο "κεράτιο" λένε κάποιοι, από το αραβικό "κιράτι", που θα πει σπόρος, λένε άλλοι-  πολύτιμοι και ως μοναδικό  βιομηχανικό προϊόν. Πολύτιμα τα φύλλα και ο φλοιός στην βυρσοδεψία και τη βαφική. Κι άκου να δεις... Σε πολλά μέρη, κυρίως στη Κρήτη, φτιάχνουν εξαιρετικά προϊόντα που τα εξάγουν κι η καλλιέργειά της επιδοτείται, λέει, από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην Κύπρο, πάλι, τα χαρούπια είναι ο "μαύρος χρυσός"!
 Έλα, Παναγία μου...

 Στέκω και την κοιτώ φυτεμένη σε πάρκα και πλατείες της πρωτεύουσας. Λίγοι ξέρουν τ' όνομά της. Στέκω και την κοιτώ άναυδη από την ανοησία μου, από την ανοησία μας. Που λογαριάζαμε ευτελή τόσα πολύτιμα.

 Πάω στο νησί και μαλώνω τον πατέρα μου για το αυστηρό κλάδεμα, Χαϊδεύω τα φύλλα που απέμειναν. Στη νέα κατοχή, άκουσον άκουσον, η χαρουπιά μου μού δίνει μια τόση δα ελπιδούλα αξιοποίησης.

 Πάντως από κάτω δεν θα κοιμηθώ. Μου 'μεινε το βάρος των προκαταλήψεων....